Lapeirousia

*Lapeirousia*
	; Lapeirousia jacquinii
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	liliopodobne (≡ jednoliścienne)
Rząd	szparagowce
Rodzina	kosaćcowate
Rodzaj	Lapeirousia
	Nazwa systematyczna
	Lapeirousia Pourret; Hist. & Mém. Acad. Roy. Sci. Toulouse 3: 79. t. 6. 1788
	Typ nomenklatoryczny
	L. compressa Pourret
Synonimy
	Meristostigma A. G. Dietrich; Ovieda K. P. J. Sprengel; Peyrousia Poiret in F. Cuvier;
	Meristostigma A. G. Dietrich; Ovieda K. P. J. Sprengel; Peyrousia Poiret in F. Cuvier;
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Lapeirousia – rodzaj roślin należący do rodziny kosaćcowatych (Iridaceae). Obejmuje 41 gatunków^[4]. Występują one w Afryce Subsaharyjskiej, przy czym centrum ich zróżnicowania stanowi południowo-zachodnia część Afryki Południowej^[5]. Niektóre gatunki uprawiane są jako rośliny ozdobne, lokalnie też spożywane są zasobne w skrobię bulwocebule roślin z tego rodzaju^[5].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Pokrój: Byliny (geofity) o pędach nadziemnych zamierających co roku. Bulwocebule o kształcie dzwonkowatym, spłaszczone od dołu^[6].
Liście: Dwurzędowe, płaskie, pojedyncze do kilku^[6].
Kwiaty: Zebrane w pęczki wyrastające tuż przy powierzchni ziemi albo we wzniesione kwiatostany kłosokształtne i zwykle nierozgałezione lub rozgałęzione, wiechowate. Kwiaty zróżnicowane, zawsze jednak z listkami okwiatu zrośniętymi w rurkę. Listki barwne, niebieskie, fioletowe, czerwone, różowe lub białe. Kwiaty są promieniste lub grzbieciste^[6].
Owoce: Trójkomorowe torebki^[6].

Systematyka[edytuj | edytuj kod]

Rodzaj z plemienia Watsonieae, z podrodziny Crocoideae z rodziny kosaćcowatych (Iridaceae)^[7].

Wykaz gatunków^[4]

Lapeirousia abyssinica (R.Br. ex A.Rich.) Baker
Lapeirousia anceps (L.f.) Ker Gawl.
Lapeirousia arenicola Schltr.
Lapeirousia avasmontana Dinter
Lapeirousia azurea (Eckl. ex Baker) Goldblatt
Lapeirousia bainesii Baker
Lapeirousia barklyi Baker
Lapeirousia coerulea Schinz
Lapeirousia corymbosa (L.) Ker Gawl.
Lapeirousia divaricata Baker
Lapeirousia dolomitica Dinter
Lapeirousia erythrantha (Klotzsch ex Klatt) Baker
Lapeirousia exilis Goldblatt
Lapeirousia fabricii (D.Delaroche) Ker Gawl.
Lapeirousia falcata (L.f.) Ker Gawl.
Lapeirousia fastigiata (Lam.) Ker Gawl.
Lapeirousia gracilis Vaupel
Lapeirousia jacquinii N.E.Br.
Lapeirousia littoralis Baker
Lapeirousia macrospatha Baker
Lapeirousia masukuensis Vaupel & Schltr.
Lapeirousia micrantha (E.Mey. ex Klatt) Baker
Lapeirousia montana Klatt
Lapeirousia neglecta Goldblatt
Lapeirousia odoratissima Baker
Lapeirousia oreogena Schltr. ex Goldblatt
Lapeirousia otaviensis R.C.Foster
Lapeirousia plicata (Jacq.) Diels
Lapeirousia pyramidalis (Lam.) Goldblatt
Lapeirousia rivularis Wanntorp
Lapeirousia sandersonii Baker
Lapeirousia schimperi (Asch. & Klatt) Milne-Redh.
Lapeirousia setifolia Harms
Lapeirousia silenoides (Jacq.) Ker Gawl.
Lapeirousia simulans Goldblatt & J.C.Manning
Lapeirousia spinosa (Goldblatt) Goldblatt & J.C.Manning
Lapeirousia tenuis (Goldblatt) Goldblatt & J.C.Manning
Lapeirousia teretifolia (Geerinck & al.) Goldblatt
Lapeirousia verecunda Goldblatt
Lapeirousia violacea Goldblatt
Lapeirousia zambeziaca Goldblatt

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2019-03-03] (ang.).
↑ ^a ^b ^c Lapeirousia. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2019-03-03]. (ang.).
↑ ^a ^b Lapeirousia. The Plant List. [dostęp 2019-03-03]. (ang.).
↑ ^a ^b David J.D.J. Mabberley David J.D.J., Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 504, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200 .
↑ ^a ^b ^c ^d Mark Hyde, Bart Wursten, Petra Ballings, Meg Coates Palgrave: Lapeirousia Pourr.. [w:] Flora of Mozambique [on-line]. 2007. [dostęp 2019-03-03].
↑ Genus: Lapeirousia Pourr.. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. [dostęp 2019-03-03].

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2019-03-03] (ang.).

[ing-3] Lapeirousia. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2019-03-03]. (ang.).

[tpl-4] Lapeirousia. The Plant List. [dostęp 2019-03-03]. (ang.).

[mabb-5] David J.D.J. Mabberley David J.D.J., Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 504, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200 .

[mozam-6] Mark Hyde, Bart Wursten, Petra Ballings, Meg Coates Palgrave: Lapeirousia Pourr.. [w:] Flora of Mozambique [on-line]. 2007. [dostęp 2019-03-03].

[grin-7] Genus: Lapeirousia Pourr.. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. [dostęp 2019-03-03].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]