Kolczatek

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Kolczatek
Ilustracja
Kolczatek orzęsiony
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

liliopodobne (≡ jednoliścienne)

Rząd

wiechlinowce

Rodzina

wiechlinowate

Rodzaj

kolczatek

Nazwa systematyczna
Cenchrus L.
Sp. Pl.: 1049 (1753)[3]
Cenchrus caudatus

Kolczatek[4], zadziornik, rogalica[5] (Cenchrus L.) – rodzaj roślin z rodziny wiechlinowatych. Obejmuje 107 gatunków. Rośliny te występują na wszystkich kontynentach w strefie międzyzwrotnikowej oraz w strefie umiarkowanej, zwłaszcza na półkuli południowej (sięgając do południowych krańców Afryki i Ameryki Południowej). Na półkuli północnej zasięg rodzaju sięga do południowych krańców Europy (Sycylia i Grecja), w Azji do Kazachstanu, Mongolii, północnych Chin i Japonii, w Ameryce Północnej rośliny z tego rodzaju sięgają po Kanadę na północy. Na rozległych obszarach Europy i Azji rośliny z tego rodzaju występują tylko jako introdukowane[3]. Na różnych obszarach zawleczone gatunki z tego rodzaju są uciążliwymi gatunkami inwazyjnymi (zwłaszcza w południowej Afryce, w Australii, w Ameryce Północnej)[6]. W Polsce jako przejściowo tylko dziczejący notowany jest jeden gatunek – kolczatek orzęsiony C. ciliaris[4].

Trawy wyróżniające się tym, że płodne kłoski otoczone są w kwiatostanach kłoskami płonnymi, tworzącymi rodzaj okrywy, czasem twardniejącej i kolczastej. Niektóre gatunki z tego powodu są problematyczne na pastwiskach. Liczne gatunki z rodzaju mają także znaczenie użytkowe jako trawy pastewne, trawnikowe, niektóre dostarczają też jadalnego ziarna[6].

Systematyka[edytuj | edytuj kod]

Cenchrus caliculatus
Cenchrus longisetus
Pozycja systematyczna

Rodzaj z rodziny wiechlinowatych Poaceae, rzędu wiechlinowców Poales[2]. W obrębie rodziny należy do podrodziny Panicoideae, plemienia Paniceae, podplemienia Cenchrinae[7].

Wykaz gatunków[3]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2022-05-21] (ang.).
  2. a b Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2022-05-21] (ang.).
  3. a b c Cenchrus L.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2022-05-21].
  4. a b Zbigniew Mirek i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 54, ISBN 978-83-62975-45-7.
  5. Wiesław Gawryś: Słownik roślin zielnych. Kraków: Officina botanica, 2008, s. 51. ISBN 978-83-925110-5-2.
  6. a b David J. Mabberley, Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 164, DOI10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200.
  7. Genus Cenchrus L.. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. [dostęp 2022-05-21].